Ο Στρατής Αθηναίος γεννήθηκε στη Μυτιλήνη το 1953. Έκανε ελεύθερες σπουδές ζωγραφικής. Ασχολείται συστηματικά από το 1970 με τη ζωγραφική και αργότερα και με τη χαρακτική. Ζεί και εργάζεται στον Πειραιά. Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας.

Ατομικές Εκθέσεις

2019 Πινακοθήκη Δήμου Ηρακλείου, «Απελευθέρωση», Ηράκλειο, διοργάνωση gallery.gr
2017  Πινακοθήκη Δήμου Κέρκυρας, « Στρατής Αθηναίος», Κέρκυρα
2015 Δημοτική Πινακοθήκη Μυτιλήνης "Βία και Φόβος", Λέσβος
2014 Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά
2009 Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά «Μία Αναδρομή», Πειραιάς
2008 Επιμελητήριο Λέσβου, συνδιοργάνωση: ΦΟΜ -Επιμελητήριο Λέσβου.
2007 Galerie Zygos, Αθήνα
2001 Δημοτική Πινακοθήκη Μυτιλήνης “20 Χρόνια Στρατής Αθηναίος”
2000 Γκαλερί Αρμός, Θεσσαλονίκη
1999 Galerie Xenia Overasselt, Ολλανδία
1998 Αίθουσα Τέχνης Πειραιά, Πειραιάς
1993 Gallery 13, Soho, New York, NY, Η.Π.Α.
1993 Peter’s Gallery, Κύπρος
1992 Αίθουσα Τέχνης Πειραιά, Πειραιάς
1991 Γκαλερί Καλές Τέχνες, Θεσσαλονίκη
1991 Αίθουσα Τέχνης Δήμου Μυτιλήνης, Μυτιλήνη
1991 Γ καλερί Αντήνωρ, Αθήνα
1989 Galerie Zygos, Αθήνα
1988 Γκαλερί Κ7, Θεσσαλονίκη
1988 Γκαλερί Βλαχούλη, Λάρισα
1988 Αίθουσα Τέχνης Πειραιά, Πειραιάς
1988 Ροδιακή Έπαυλις, Πολιτιστικός Οργανισμός Δήμου Ρόδου, Ρόδος
1987 Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο, Χίος
1987 Γκαλερί Οίστρος, Μυτιλήνη
1985 Δημοτική Πινακοθήκη Μολύβου, Λέσβος
1983 Αίθουσα Τέχνης Δήμου Μυτιλήνης, Μυτιλήνη
1981 Αίθουσα Τέχνης Δήμου Μυτιλήνης, Μυτιλήνη
1981 Αίθουσα Τέχνης Δήμου Χίου, Χίος
1981 Γ καλερί Στοά Τ έχνης, Αθήνα
1979 Φιλοτεχνικός Όμιλος Μυτιλήνης, Μυτιλήνη
1977 Δημοτική Πινακοθήκη Μολύβου, Λέσβος
1977 Αίθουσα Τέχνης Δήμου Μυτιλήνης, Μυτιλήνη

Ομαδικές Εκθέσεις (Επιλογή):

2018 «Τρεις Γενιές Ελληνικής Ζωγραφικής-Χαρακτικής-Γλυπτικής»  Β΄Κύκλος, Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Αθήνα
2018 « 4ο Φεστιβάλ Χαρακτικής Αθηνών», Δημοτική Πινακοθήκη Νίκαιας, Πειραιάς.
2017  Α.Σ.Κ.Τ.  (Ανώτερη Σχολή Καλών Τεχνών), « Είκοσι Χρόνια Προσφοράς στον Ελληνικό Πολιτισμό) Πινακοθήκη Μοσχανδρέου, Αθήνα
2017 «Προσφορά ΙΙ», Δημοτική Πινακοθήκη Αγρινίου, Αγρίνιο
2017 “ Experience of Dreaming”  ‘Ιδρυμα Εικαστικών Τεχνών Τσιχριτζή, Αθήνα
2017 «Είκοσι χρόνια Πολιτιστικής Προσφοράς στην Ελληνική Περιφέρεια», Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης Αιτωλοακαρνανίας.
2016  Greek Artists , Γκαλερί  Αργώ, Αθήνα.
2015 «Τρείς Γενιές Ελληνικής Ζωγραφικής - Χαρακτικής», Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων
2014 Εικαστικές Τέχνες και Αντίσταση 1936-2014, Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων
2013 Έκθεση Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης , Σαγκάη, Κϊνα
2012 The Kyhlberger Gallery, Αθήνα
2010 «O Αρχαίος Ελαιώνας της Κρήτης, στο Βάθος του Χρόνου», ΤΕΙ Κρήτης
2010 «H Ανθρώπινη Μορφή στην Τέχνη», Τεχνόπολις, Γκάζι, Αθήνα
2008 Πανόραμα Σύγχρονης Ελληνικής Χαρακτικής», Κέντρο Πολιτισμού, Δήμου Θεσ/νίκης
2008 «Πανόραμα Ελληνικής Χαρακτικής», Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων
2008 «Η ιστορία ενός Εργαστηρίου “Pandolfini-Σιατερλή”, Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων
2006 Γκαλερί Ίρις, Αθήνα
2006 Γκαλερί Καψιώτη, Πειραιάς
2005 “Λέσβιοι Δημιουργοί σε Ανοιχτούς Ορίζοντες” Δημοτικό Θέατρο Μυτιλήνης, ΔΕΠΤΑΜ, Μυτιλήνη
2005 “Λιμάνια του Ελληνισμού”, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη
2005 3ο Διεθνές Φεστιβάλ Τέχνης, Νεώρια, Χανιά, Κρήτη
2005 “Προσωπογραφία”, Αίθουσα Φωτογραφικής Εταιρείας Μυτιλήνης, Μυτιλήνη
2004 “Ολυμπιακοί Αγώνες”, Γ καλερί Γ ιαγιάνος, Αθήνα
2004 2ο Διεθνές Φεστιβάλ Τέχνης, Νεώρια, Χανιά, Κρήτη
2004 “Πνεύμα Αθλούμενον - Πνεύμα Ολύμπιον”, Αίθουσα Τέχνης Ανώνυμος, Αθήνα
2004 “Ο Έρωτας Καλωσορίζει την Άνοιξη”, Γκαλερί Ίρις, Αθήνα
2003 Γκαλερί Ίρις, Αθήνα
2003 Astir of Paros, Πάρος
2002 1ο Διεθνές Φεστιβάλ Τέχνης, Νεώρια, Χανιά, Κρήτη
2002 Έκθεση Λεσβίων Ζωγράφων, Επιμελητήριο Λέσβου, Μυτιλήνη
2002 “Τοπία”, Γκαλερί Σίγμα, Αθήνα
2002 7 Greek Artists, Museum De Arta Cluj, Ρουμανία
2001 “1η Τριενάλε Ελληνικής Χαρακτικής, Πινακοθήκη Πιερίδη, Αθήνα
2001 “Α’ Συνάντηση Σκέψης, Αναζήτησης και Δημιουργίας”, Δημοτική Πινακοθήκη Μυτιλήνης, Μυτιλήνη
2001 “Άνθρωποι και Άνθρωποι”, Δημοτική Πινακοθήκη Χίου, Χίος
2001 Γκαλερί Millenium, Πάτρα
2001 Γκαλερί Elements, Αθήνα
2001 Art House, Μύλος, Θεσσαλονίκη
2000 “15 Greek Artists”, World Fine Art Gallery, New York, NY, Η.Π.Α.
1999 Galerie Xenia Overasselt, Ολλανδία
1998 Έκθεση Σχεδίου, EETE, Σβέτσιγκεν, Γερμανία
1998 Αίθουσα Τέχνης Πειραιά, Πειραιάς
1998 “Προσχήματα Εικόνων”, Γκαλερί Αντήνωρ, Αθήνα
1997 Γ καλερί Magna, Αθήνα
1997 2η Έκθεση Ζωγραφικής, Κτίριο Παύλου Μελά, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, Αθήνα
1997 Αίθουσα Τέχνης Πειραιά, Πειραιάς 1997 Γ καλερί Magna, Σπέτσες
1997 “Λέσβιοι Ζωγράφοι”, Δημοτική Πινακοθήκη Λέσβου, Μυτιλήνη
1996 “Σύγχρονη Ελληνική Ζωγραφική”, ΕΕΤΕ, Δήμος Πεύκης, Αθήνα
1996 Galerie Zygos, Αθήνα
1996 1η Έκθεση Ζωγραφικής, Κτίριο Παύλου Μελά, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, Αθήνα
1996 “Εικαστικοί Τεχνόδρομοι ’96”, Γ καλερί Αμάργη, Αθήνα
1996 Αίθουσα Τέχνης Πειραιά, Πειραιάς 1995 Galerie Zygos, Αθήνα
1995 “Τέσσερεις Έλληνες Ζωγράφοι”, Art Thema Gallery, Βρυξέλλες, Βέλγιο
1995 Γ καλερί του Νότου, Πειραιάς
1993 Gallery 14, Soho, New York, NY, Η.Π.Α.
1989 “Καλοκαίρι '90”, Galerie Zygos, Αθήνα
1987 “Petits Format au Faudourg”, Gallery Espace Delpha, Saint-Honore, Παρίσι, Γαλλία
1987 “Λέσβιοι Ζωγράφοι", Φιλοτεχνικός Όμιλος Μυτιλήνης, Μυτιλήνη
1987 “Έκθεση για την Ειρήνη”, Αίθουσα Κωστή Παλαμά, Αθήνα
1986 XX Prix International d’ Art Contemporain, Monte Carlo
1985 “Αθήνα Εικαστικά”, Κέντρο Τεχνών, Αθήνα

Η Ζωή και τα Σύμβολα

Σύντομα, μετά τις πρώτες εκθέσεις του, η ζωγραφική του Αθηναίου διαχωρίζεται σε δύο ευδιάκριτους κύκλους: τα ήρεμα, αγροτικά ή θαλάσσια, ρεαλιστικά τοπία, και το φανταστικό ζευγάρι του αλόγου και της γυναίκας που διατρέχει το άπειρο με δαιμονικό καλπασμό. Η απορία είναι εύλογη: τί κοινό έχουν οι δύο κύκλοι; Πού οφείλεται η συμπαράθεση τόσο ανόμοιων θεμάτων, η οποία επιτείνει την αντίθεση;

Θα σημειώσω, κατ'αρχάς, την ευνόητη συμβολική διάσταση των θεμάτων. Οι εικόνες των δύο κύκλων προτείνονται ως σύμβολα δύο θέσεων που, συχνότατα, συνυπάρχουν ή εναλλάσσονται στο ίδιο άτομο. Η τοπιογραφία, με την ακριβή παρατήρηση και τη ρεαλιστική πραγμάτευση, εικονίζει τον ορατό, συγκεκριμένο χώρο όπου εκτείνεται η ανθρώπινη δράση, οι δυνατότητες και τα επιτεύγματά της. Υλοποιεί, επίσης, την ενστικτώδη ορμή προς τον κόσμο και τη διάθεση οικειοποιήσεώς του. Ο ρεαλισμός και η δύναμη, με τα οποία τίθεται η εικόνα της φύσης, τονίζουν την αίσθηση του πραγματικού και καθιστούν ισχυρότερη την εμπλοκή του ανθρώπου στους κόλπους της φύσης.

Τη θέση αυτή αρνούνται εξ ολοκλήρου το άλογο και η αναβάτης. Η ορμητική και αγωνιώδης διαδρομή τους επιδιώκει να παραστήσει την απαγκίστρωση, την αποδέσμευση από το περιβάλλον της τάξης και των επαναλαμβανόμενων ρυθμών. Η ιδέα που συνέχει το θέμα είναι η απεμπλοκή από την κανονικότητα και η βίαιη εξώθηση του ανθρώπου σε έναν μη διαμορφωμένο χώρο.

Πρέπει να παρατηρήσω ότι αν και οι μορφές συλλαμβάνονται ως σύμβολα, δεν είναι η ιδιότητά τους αυτή που προβάλλεται περισσότερο. Την επισκιάζει η τολμηρή εικαστική τους συγκρότηση και το πνεύμα που τις διαπνέει.

Τα έργα όπου ο άνθρωπος και το ζώο συμπλέκονται δεν είναι ευπρόσιτα. Προκαλούν συχνά, πέρα από την αμηχανία της πρώτης εντύπωσης, γοητεία ανάμικτη με δέος. Εντούτοις, στην κατηγορία αυτή προπάντων εκτίθεται ο ευρύτερος προβληματισμός του καλλιτέχνη, μορφοποιείται το προσωπικό του όραμα και κρίνονται ακριβέστερα οι δυνατότητές του. Ή καταγωγή των ζωικών μορφών που κατοικούν την εικονογραφία του Αθηναίου - αρχικά του αλόγου, κατόπιν του ταύρου, του μινώταυρου και, τελευταία, του αρπακτικού - είναι εύκολο να εντοπισθεί στη μυθολογία ή την τέχνη, αλλά τούτο ελάχιστα βοηθά στην κατανόησή τους, αφού τα ζώα εισάγονται εδώ όχι ως πρόσωπα του μύθου, αλλά ως σύμβολα δυνάμεων με διαστάσεις ακαθόριστες, που συμβιούν ή συγκρούονται. Είναι, προπάντων, εικαστικές μορφές αυθαίρετες, φορείς υπέρμετρης δύναμης που διασπούν τα φυσικά σχήματα και όρια.

Το σύμπλεγμα του ανθρώπου και του ζώου συλλαμβάνεται σε μια στιγμή ακραίας εντάσεως. Οι μορφές εικονίζονται εναγκαλισμένες να διασχίζουν με τεράστια άλματα το διάστημα, να εκτινάσσονται και να αποχωρίζονται βίαια και άλλοτε, ηρεμότερες, να ζητούν καταφύγιο η μία στο στήθος της άλλης. Κατά τις εναλλασσόμενες εκδοχές του θέματος η οργάνωση του συμπλέγματος μεταβάλλεται, όπως και οι κινήσεις και η διάταξη των μορφών, καθώς διαγράφονται μετέωρες. Έτσι, το σύμπλεγμα γίνεται μια σύνθετη ερευνητική σπουδή των μορφών. Στις διαδοχικές απεικονίσεις αυτές εκτιμά κανείς την ευρηματικότητα του καλλιτέχνη, τη διαρκώς αυξανόμενη τόλμη του, αλλά και τη συνέπεια με την οποία ικανοποιεί τις αξιώσεις των συλλήψεών του.

Αρχές που καθορίζουν τη ζωγραφική του Αθηναίου και αποτελούν διακριτικά της δουλειάς του είναι, μεταξύ άλλων, τα εξής: η στενότατη σχέση μεταξύ θέματος - μορφής και εικαστικής πραγμάτευσης, η σύνθεση συγκεκριμένου και αφηρημένου, η ροπή προς την παραμόρφωση, ως στοιχείο ενός ακραίου ρεαλισμού, η ιδιάζουσα χρήση του χρώματος, προκειμένου να σημάνει αυτό είτε την κίνηση είτε τον χώρο. Δείγματα εφαρμογών της ιδεογραφίας αυτής είναι η ιλιγγιώδης προοπτική στην οποία εντάσσεται η παράσταση και οι εκπληκτικές βραχύνσεις ή επιμηκύνσεις που υφίστανται οι μορφές. Θα επισημανθούν ακόμη τα μεγάλα χρωματικά αφηρημένα επίπεδα που οριοθετούν τον χώρο, τον καθιστούν υλικότερο, χωρίς να επηρεάζουν την αφαιρετική του διάσταση. Ο χώρος προκύπτει από το σύμπλεγμα των σωμάτων και εκτείνεται έως τα όρια που απαιτούν οι κινήσεις τους. Είναι η διαγραφή και υπογράμμιση των κινήσεών τους. Τούτο, ακριβώς, επιτελούν οι μεγάλοι στρόβιλοι, ζωγραφισμένοι με παχύτατο χρώμα, οι ελικοειδείς ζώνες, οι διασταυρούμενες γραμμές του φωτός, το ριπίδιο των ακτινών που ενίοτε απορροφά το σύμπλεγμα.

Από τα ρωμαλέα ιδιώματα του ελληνικού εξπρεσιονισμού, το ιδίωμα του Αθηναίου δεν έχει υποστεί τη φθορά που επέφερε η άλογη γενικευμένη υιοθέτηση του κινήματος στην Ελλάδα. Ίσως, διότι στη ζωγραφική αυτή ο εξπρεσιονισμός παρέμεινε απλό μέσο, όργανο στην υπηρεσία μιας τέχνης που καθορίζεται από το όραμα. Η υλοποίηση αυτού του οράματος αφομοιώνει και το άγριο χρώμα, και τη χειρονομία, που συχνά φέρει τον πίνακα σε ακραία όρια, και τον δαιμονικό ρυθμό που κινεί τη σύνθεση. Άλλωστε, αυτό που διακρίνει επίσης το έργο του Αθηναίου είναι η αίσθηση της σπουδής του όλου και των λεπτομερειών, η αίσθηση της ισορροπίας - λεπτότατης πάντοτε - μεταξύ ενός ενστικτώδους δυναμισμού και μιας μορφοπλαστικής ιδέας που κατευθύνει και μορφοποιεί τις δυνάμεις.